Reinier van den Berg: ‘Alles wat ik doe, moet bijdragen aan een schonere wereld’
Reinier van den Berg (58) is klimatoloog, weerpresentator en duurzaam ondernemer. In publicaties en als spreker benadrukt hij het belang van duurzaam leven. We spraken met hem over het klimaat, bewustwording en afscheid.
Je zet je al jaren in voor een duurzamere wereld. Wanneer kwam bij jou de bewustwording?
“Die was er altijd al, maar de behoefte om ook zelf daadwerkelijk iets te doen is met de jaren gegroeid. In de jaren tachtig studeerde ik Milieuhygiëne aan de universiteit in Wageningen en werd ik me er al bewust van dat er problemen ontstonden waar nog geen antwoorden op waren. Later hield ik me als meteoroloog en weerpresentator dagelijks bezig met het weer. Ik merkte dat klimaatverandering door de uitstoot van broeikasgassen een steeds belangrijker en zorgwekkender dossier werd. Inmiddels benadruk ik als spreker en publicist het belang van duurzaamheid.
Ik doe van alles, maar de gemene deler is dat het moet bijdragen aan een schonere, betere, duurzamere wereld.”
Wat kun je als individu doen om duurzamere keuzes te maken?
“Simpelweg door goed na te denken over de keuzes die je maakt. Koop je in de supermarkt de kiloknaller of kies je iets uit het vega-schap? Neem je voor elk klein ritje de auto of pak je vaker de (elektrische) fiets? Vind je het normaal om drie keer per jaar naar een zonbestemming te vliegen of ga je ook eens in de Benelux op vakantie? Het zijn allemaal dingen die eraan kunnen bijdragen dat je een kleinere voetafdruk achterlaat op de aarde.”
In je Twitterbio staat de term ‘rentmeesterschap’. Wat houdt dat precies in?
“Het komt in feite neer op duurzaam leven, alleen zit er achter het ‘rentmeesterschap’ nog een extra gedachte, namelijk die van zorg en verantwoordelijkheid. Als rentmeester heb je de taak om ergens goed voor te zorgen. Dat kan een tuin zijn, of je eigen huis, maar ook de hele wereld. Als christen geloof ik dat ik de opdracht heb gekregen om de schepping niet kapot te maken, maar er zorg voor te dragen.”
Biedt het geloof jou ook troost op momenten dat je met verlies te maken krijgt?
“Een aantal jaar geleden zijn mijn ouders redelijk snel na elkaar overleden. Ze waren allebei halverwege de tachtig. Dat was heel verdrietig. Tegelijkertijd ben ik ervan overtuigd dat het met hun sterven niet definitief is afgelopen. Ik heb geen idyllisch beeld van een hemel, maar ik geloof wel dat de menselijke identiteit, dus ook die van mijn ouders, op een of andere manier voortbestaat, ook al kan ik dat niet begrijpen, rationeel verklaren of me daar een concrete voorstelling van maken. De christelijke begrafenissen die ik heb meegemaakt, zijn vaak ook een soort combinatie van rouw en berusting. Het is niet alleen diep verdriet, maar ook een hoopvol doorkijkje naar iets dat nog zal komen.”
Je realiseert je ineens hoe kostbaar het leven en het contact tussen mensen is
Heeft het verlies je iets geleerd?
“Wanneer iemand je ontvallen is, kun je gedachtes hebben die vallen onder ‘had ik maar’. Was ik maar vaker langs gegaan of had ik dit nog maar gezegd. Ineens realiseer je je hoe kostbaar het leven is en vooral hoe kostbaar het contact tussen mensen is.”
Ook op het gebied van uitvaarten kun je duurzame keuzes maken, zoals begraven worden op een natuurbegraafplaats of gecremeerd worden en je as laten bewaren in een ecologisch afbreekbare urn. Zijn dat dingen waar je over hebt nagedacht?
“Ik weet er wel het een en ander over, maar er echt concrete ideeën over hebben is een tweede. Nadenken over hoe je je eigen afscheid voor je ziet, ergens in de toekomst, is denk ik iets dat mensen bewust of onbewust toch voor zich uitschuiven. Ook ik.”
Wat hoop je na te laten in deze wereld?
“Als ik denk aan nalatenschap gaan mijn gedachten in eerste instantie uit naar mijn kinderen. Wie ben ik geweest als vader? Ik heb geprobeerd om hen een mooi perspectief te bieden in het leven. Vervolgens hebben zij dit vrij kunnen invullen. Maar ik kan het ook breder trekken. Ik doe al jaren mijn best om mensen te inspireren en motiveren om duurzame keuzes te maken. Het is misschien een utopie, maar ik blijf hopen dat we over honderd jaar een planeet hebben waar miljarden mensen in harmonie met elkaar en de natuur kunnen samenleven.”