Katholieke uitvaart

Leestijd: 3 minuten

De katholieke kerk heeft een rijkdom aan rituelen. Rituelen die soms op een strikt traditionele manier worden uitgevoerd, maar waarbij ook plaats is voor modernisering. Rond en tijdens de uitvaart spelen sacramenten een belangrijke rol. Dit zijn heilige handelingen waarin de gelovige de nabijheid van God wil ervaren. Mensen krijgen op hun sterfbed het Heilig Oliesel – ook bekend als de ziekenzalving, het laatste sacrament of het sacrament der stervenden toegediend. Traditioneel gezien was dit vooral een ritueel tussen priester en stervende, tegenwoordig worden er steeds vaker familieleden en andere dierbaren bij betrokken.

“De katholieke kerk heeft een rijkdom aan rituelen. Het sacrament speelt een belangrijke rol”

Avondwake

De traditie om tot de uitvaart bij de dode te waken, is in de katholieke gemeenschap minder gewoon. Als iemand thuis overlijdt en wordt opgebaard, gebeurt het soms nog wel. Meestal is er op de avond voor de begrafenis in de kerk of de aula van een verpleeg- of bejaardenhuis een avondwake. Daarbij wordt de levensloop van de overledene herdacht en wordt voor hem of haar en de nabestaanden gebeden. Ook wordt om vergeving van schuld gevraagd en worden teksten gelezen en liederen gezongen. De aanwezigheid van vrienden en bekenden op deze avond helpt de nabestaanden om zich mentaal voor te bereiden op de uitvaart.

De rol van de priester

De priester of pastoor speelt een belangrijke rol bij de voorbereiding van de katholieke begrafenis of crematie. Voorafgaand aan de crematie is er meestal een eucharistieviering, gezongen mis of woord- en gebedsdienst in de parochiekerk. Als er geen priester beschikbaar is worden de laatste plechtigheden in het uitvaartcentrum uitgevoerd door de uitvaartbegeleider. Als de nabestaanden het willen, wordt de woord- en gebedsdienst in de aula van het crematorium gehouden. Een eucharistieviering vindt meestal plaats in de kerk.

“De priester of pastoor speelt een belangrijke rol bij de voorbereiding van het afscheid”

Bidprentje

Op de dag van de uitvaart neemt de directe familie afscheid van de overledene en begeleidt de kist naar de kerk. Bij binnenkomst in de kerk komt de priester de stoet tegemoet en besprenkelt de kist met wijwater. Naast de kist worden brandende kaarsen neergezet en wordt er muziek gespeeld. Tijdens de gebeden worden de goede eigenschappen van de overledene herdacht en wordt gebeden voor de nabestaanden. In de pauze is er een collecte voor de kosten van herdenkingsmissen; soms wordt daarbij een bidprentje uitgedeeld. Dat kunnen mensen als herinnering in hun kerkboek leggen, zodat ze de overledene later in hun gebeden zullen gedenken.

“De uitvaartmis is een mix van vaste teksten en persoonlijke invulling”

Persoonlijke invulling

Traditioneel is de uitvaartmis vastgelegd in de zogeheten requiemmis, die bestaat uit vaste teksten. Tegenwoordig zoekt de priester vaak samen met de familie teksten en liederen uit die worden gesproken en gezongen bij de verschillende religieuze bijeenkomsten. Voor de uitvaartmis wordt vaak een aparte liturgie gemaakt.

Wierook en wijwater

De uitvaartmis wordt afgesloten met de absoute; een ritueel waarbij de priester de kist met wijwater besprenkelt en bewierookt terwijl hij gebeden uitspreekt. Het is het laatste gebed om vergeving voor de zonden van de overledene. Daarna lopen de priester en de misdienaars de kerk uit. Ze worden gevolgd door de dragers met de kist en aansluitend de familie van de overledene en de andere belangstellenden. De kerkklokken luiden, maar verder verloopt de tocht naar het kerkhof of de begraafplaats in stilte.

“De absoute wordt vooral beschouwd als een laatste eerbetoon aan het lichaam van de overledene”

Bloemen

Op de begraafplaats gaat de priester aan het uiteinde van het graf staan en staat een lid van de parochie met een kruis aan het hoofdeinde. In stilte bewierookt en zegent de priester het graf. De nabestaanden en belangstellenden staan om het graf heen terwijl de dragers de kist laten zakken. Vervolgens bidt de priester het ‘Onze Vader’ en strooit een schepje aarde op de kist met de woorden: ‘Stof zijt gij en tot stof zult gij wederkeren.’ Daarna kunnen de aanwezigen ook aarde op de kist strooien.

Allerzielen

Op Allerzielen (2 november) herdenken katholieken de overledenen. Familie en vrienden gaan dan de begraafplaats (bijvoorbeeld Herdenkingspark Westgaarde), ze maken het graf van hun overleden dierbare schoon en versieren het met bloemen of planten. PC Uitvaart organiseert ieder jaar op 2 november Allerzielen op Herdenkingspark Westgaarde.

PC Uitvaart heeft veel ervaring met het verzorgen van Katholieke uitvaarten. Wilt u meer weten, neem dan contact met ons op via onderstaand formulier.